sexta-feira, 3 de julho de 2009

Korrida atu hadau Hotel Turismo...

Hotel Turismo ne fatin historiku ida iha istoria ba libertasaun ho independensia Timor-Leste nian. Iha ne mak lider nasionalista sira iha 1975 hasoru malu ho jornalista sira atu fo informasaun ba liur kona ba Indonesia ho grupu elit kik oan ida iha Timor-Leste nia planu atu kontrola nasaun ida ne. Maibe Hotal Turismo laos deit fatin historico. Hotel ne agora sai mos fatin ida identifikadu ho sidade Dili, i obviamente iha oportunidade atu halo osan ba se-se deit mak kontrola hotel ne.

Hotel Turismo ohin pertense ba estadu RDTL. To'o foin daudauk, se mak kontrola ho explora hotel ne mak Dna. Alice Gonçalves, nia aluga hotel nee desde governu anterior. Maibe Dona Alice nia kontratu ho governu RDTL foin daudauk hotu ona. Se mak atu kaer fali hotel ne? Iha ne mak istoria ne sai interesante tebes.

Tama Jorge Serrano ho Lucia Lobato, ministra de facto rejime AMP nian. Claro, Lucia Lobato nia naran la tama iha kontratu foun nebe Jorge Serrano halo. Lucia Lobato atu fasilita deit Jorge Serrano atu kontrola hotel ne. Ne duni bainhira kontratu ho Dona Alice nee hotu, Lucia Lobato fo diretiva ba ninia DNTPC para labele publika factu ida ne. Nune, Lucia Lobato ho Jorge Serrano halo lalais kontratu ida husi kotuk atu hatama fali ba governu para bele aluga edifisiu ne. Sira nia kontratu foun dehan katak sira sei aluga Hotel Turismo ho $4000 kada fulan i sira promete katak sira sei investe tan $2.000.000 ba hotel ne, nebe sei resulta iha kampu de trabalho ba ema barak.

Problema mak ne. Antes kontratu ho Dona Lucia ne atu ramata, Sr. Mario Viegas Carrascalao - sim. ida nee duni, vice primeiro ministro ke dua - rona kona ba Lucia ho Jorge nia planu. Mario hirus tebtebes tamba nia mos iha interese atu kaer Hotel Turismo ne. Mario telefone lalais ba ninia sosio sira iha Portugal i ho empresario portugues nain 4, sira hatama lalais fali kontra proposta ida. Mario ho ninia sosiu atu aluga Hotel Turismo ho $12.000 kada fulan i sira promete atu investe $8.000.000 iha hotel ne. Mario informa mos proposta ne ba Jose Alexandre Gusmao (JAG). JAG hakfodak no hirus Lucia Lobato, ho Jorge Serrano. JAG dehan, prontu, la jadi! Kontratu ne tenki halo foun fali maski proposta Jorge Serrano nian tama tiha ona. Entre Jorge Serrano ho Mario Carrascalao, JAG fiar liu katuas Mario karik? Jorge Serrano atu ba buka osan husi nebe? Jorge ho Lucia foti liman!

Maibe la hotu iha ne. Sira nia haksesuk malu ne to mos iha Joe Goncalves, ministru de facto rejime AMP nian ba economia e industria, ho Gil Alves, eis portavos ba milisia pro autonomia no mos ministru de facto iha governu AMP (MTCI), nia tilun. Joe Gonvalves bolu lalais nia kroni sira iha Australia ho ninia alin ida agora halo hela hotel iha besik portu Tibari, i sira mos hatama sira nia proposta - parese bot liu fali Mario Cs. Gil Alves mos lakohi lakon. Nia telefone Tommy Winata! Kontratu foun ba Hotel Turismo sai salada russa bot ida. Ita hare tok, se mak atu kaer hotel ne?

Maibe leitor sira. Haree didiak. Sese mak agora ne hakarak kontrola hotel istoriku ida ne? Hotel Turismo iha valor istoriku ba luta ba ukun rasik an. Ema sira nebe agora hakarak kontrola Hotel Turismo laos nasionalista, katak sira nunka iha sentimentu kona ba ukun rasik an, kona ba oinsa Povu Maubere bele hetan sira nia liberdade. Ema sira ne nia hakarak mak oinsa aproveita Povu Maubere ho rai doben Timor-Leste atu servi sira nia interese rasik. Mario Carrascalao, Joe Goncalves, Gil Alves, Jorge Serrano. Sira nain hirak ne iha istoria nebe la identifika ho nasionalismo ho patriotismo nebe inspira Povo Maubere atu ukun rasik an. Ohin loron sira hakarak buka explora patrimonio nasaun Maubere nian.

Povu Maubere mate mohu ba ukun rasik an, ohin loron fahi sira ne mak goza? Para ho ida ne!